Διονύσιος Σολωμός: Η φαρμακωμένη

Τὰ τραγούδια μοῦ τἄλεγες ὅλα
Τοῦτο μόνο δὲν θέλει τὸ πεῖς,
Τοῦτο μόνο δὲν θέλει τ᾿ ἀκούσεις,
Ἄχ! τὴν πλάκα τοῦ τάφου κρατεῖς. Ὦ παρθένα! ἂν ἠμπόρειαν οἱ κλάψαις
Πεθαμένου νὰ δώσουν ζωή,
Τόσαις ἔκαμα κλάψαις γιὰ σένα,
Ποὺ θελ᾿ ἔχεις τὴν πρώτη πνοή.
Συφορά! σὲ θυμοῦμ᾿ ἐκαθόσουν
Σ᾿ τὸ πλευρό μου μὲ πρόσωπο ἀχνὸ
«Τί ἔχεις» σοῦ ῾πα καὶ σὺ μ᾿ ἀποκρίθης
«Θὰ πεθάνω, φαρμάκι θὰ πιῶ».
Μὲ σκληρότατο χέρι τὸ πῆρες,
Ὡραία κόρη, κι αὐτὸ τὸ κορμί,
Ποὺ τοῦ ἔπρεπε φόρεμα γάμου,
Πικρὸ σάβανο τώρα φορεῖ.
Τὸ κορμί σου ἐκεῖ μέσα στὸν τάφο
Τὸ στολίζει σεμνὴ παρθενιά,
Τοῦ κακοῦ σὲ ἀδικοῦσεν ὁ κόσμος,
Καὶ σοῦ φώναζε λόγια κακά.
Τέτοια λόγια ἂν ἠμπόρειες ν᾿ ἀκούσεις,
Ὂχ τὸ στόμα σου τ᾿ ἤθελε βγεῖ;
«Τὸ φαρμάκι ποὺ ἐπῆρα, καὶ οἱ πόνοι,
Δὲν ἐστάθηκαν τόσο σκληροί.
Κόσμε ψεύτη! ταὶς κόραις ταὶς μαύραις
κατατρέχεις ὅσο εἶν᾿ ζωνταναίς,
Σκληρὲ κόσμε! καὶ δὲν τοὺς λυπᾶσαι
Τὴν τιμήν, ὅταν εἶναι νεκραίς.
Σώπα, σώπα! θυμήσου πὼς ἔχεις
Θυγατέρα, γυναίκα, ἀδελφή,
Σώπα ἡ μαύρη κοιμᾶται στὸ μνῆμα
καὶ κοιμᾶται παρθένα σεμνή.
Θὰ ξυπνήσει τὴν ὕστερη ἡμέρα,
Εἰς τὸν κόσμον ὀμπρὸς νὰ κριθεῖ,
Καὶ στὸν Πλάστη κινώντας μὲ σέβας
Τὰ λευκά της τὰ χέρια θὰ πεῖ:
«Κοίτα μέσα στὰ σπλάχνα μου, Πλάστη!
τὰ φαρμάκωσα ἀλήθεια ἡ πικρή,
καὶ μοῦ βγῆκε ὂχ τὸ νοῦ μου, Πατέρα
Ποὺ πλασμένα μοῦ τἄχες Ἐσύ.
Ὅμως κοίτα στὰ σπλάχνα μου μέσα,
Ποῦ τὸ κρίμα τοὺς κλαῖνε, καὶ πές,
Πὲς τοῦ κόσμου, ποὺ φώναξε τόσα,
Ἐδῶ μέσα ἂν εἶν᾿ ἄλλες πληγαίς».
Τέτοια ὀμπρὸς εἰς τὸν Πλάστη κινώντας
Τὰ λευκά της τὰ χέρια θὰ πεῖ.
«Σώπα, κόσμε! κοιμᾶται στὸ μνῆμα,
καὶ κοιμᾶται παρθένα σεμνή».

Ο Παράδεισος του Δάντη

   Κατά το πτολεμαϊκό σύστημα, οι ουρανοί είναι εννιά και περιστρέφονται γύρω από την ακίνητη Γη. Όσο ο ουρανός είναι πιο μεγάλος, δηλαδή πιο μακριά από την Γη, τόσο και η περιστροφή του είναι γρηγορότερη. Πάνω από τους εννιά ουρανούς είναι ο Έμπειρος Ουρανός, ακίνητος, με σχήμα ρόδου και εκεί βρίσκονται όλες οι λυτρωμένες ψυχές. Στο Δάντη παρουσιάζονται οι ψυχές σε διάφορους ουρανούς, όχι γιατί κατοικούν στους ουρανούς αυτούς παρά για να δώσουν στο περιορισμένο ανθρώπινο μυαλό χειροπιαστά να καταλάβει την ιεραρχική τάξη της μακαριότητας.

 Στο α' ουρανό του φεγγαριού, ο Δάντης βρίσκει τις ψυχές που δεν τέλεψαν ολάκερο το τάξιμο που είχαν κάνει στον Θεό. Στον β' ουρανό, του Ερμή, βρίσκονται όσες ψυχές έκαναν καλές και μεγάλες πράξεις από φιλοδοξία. Στον γ' ουρανό της Αφροδίτης, οι ψυχές που αγάπησαν. Στον δ' του Ήλιου οι χριστιανοί θεολόγοι και φιλόσοφοι. Στον ε' του Άρη, οι πολεμιστές που υπερασπίστηκαν την θρησκεία. Στον στ' του Δία, οι ευλαβικοί και δίκαιοι ηγεμόνες. Στην ζ' του Κρόνου, οι δραματιστές, οι παραδομένοι στη θεωρία του Θεού. Στον έναστρο ουρανό, οι θριαμβευτικές ψυχές. Τέλος στον "Πρώτο Κινητό" οι αγγελικές ιεραρχίες. Κι'απάνω απ'όλους, κορυφή που συγκλίνουν τα σύμπαντα, ο Θεός.  

   Εννιά είναι οι αγγελικοί χοροί: Σεραφίμ, Χερουβίμ, Θρόνοι, Κυριότητες, Δυνάμεις, Εξουσίες, Αρχές, Αρχάγγελοι και Άγγελοι. Όσοι άγγελοι είναι πιο κοντά στο Θεό τόσο και κινούνται γρηγορότερα. Κάθε αγγελικός χορός κυβερνάει και περιστρέφει κι από ένα ουρανό. Έτσι κάθε αγγελική τάξη μεταδίδει στον ουρανό που κυβερνάει την γρηγοράδα που έχει, ανάλογα με την απόσταση της απο το Θεό: Οι πιο γοργοί άγγελοι (Χερουβίμ, Σεραφίμ κτλ.) κινούν και τους πιο γοργούς ουρανούς (τον 9ο, τον 8ο κτλ).

     Ο Δάντης ανεβαίνει σαν αστραπή από ουρανό σε ουρανό, ακολουθώντας την Βεατρίκη. Όταν φτάσουν πια στον Έμπυρο Ουρανό, η Βεατρίκη παίρνει την θέση της στο αιώνιο Ρόδο και παραδίνει το Δάντη στον Άγιο Βερνάρδο. Αυτός προσεύχεται στην Παναγία και την παρακαλάει να πάρει στην προστασία της το Δάντη. 

•   Ο Ποιητής βυθίζεται στην ενατένιση του μυστηρίου της Αγίας Τριάδας. Σε μια αστραπή φωτίζεται το μυαλό του και νιώθει με ποιον τρόπο έσμιξε η θεία με την ανθρώπινη φύση, και την στιγμή αυτή τελειώνει το όραμα. Το όλο ταξίδι βαστάει (κατά τους πιθανότερους υπολογισμούς) εφτά μέρες: Μια νύχτα και μια μέρα στην Κόλαση και μια νύχτα και μια μέρα για να περάσει από την Κόλαση στο Καθαρτήρι. Τρεις μέρες και τρεις νύχτες για να ανέβει το Καθαρτήρι, πάνω απο μια μέρα στον Επίγειο Παράδεισο και τέλος, τον υπόλοιπο καιρό στο Παράδεισο.